تعریفی بر مناسب سازی

مقدمه
در كنار پيشرفت تكنولوژي و صنعت، تصادفات وسايل نقليه، بلايات طبيعي، حوادث كار و جنگ مي تواند خسارات جبران ناپذيري براي انسان به بار آورد كه يكي از آن خسارتها مي تواند ايجاد نقص در انسان باشد و نهايتا معلوليت ايجاد كند كه انسان را از حالت عادي زندگي روزمره خارج كند و اگر وسايلي نباشد كه او را در انجام زندگي ياري كند ممكن است به انزوا كشيده شده و روح او نيز معلول و ناقص گردد.
در سالهاي اخير وقوع جنگ تحميلي و 8 سال دفاع مقدس، گسترش استفاده از خودروهاي مختلف و ساختمان سازيهاي چند طبقه و ماشيني شدن زندگي روزمره سبب افزايش معلوليت ها علاوه بر معلولين طبيعي يا مادرزادي شده است و توجه به اين مسئله كه كم و بيش جنبه ملي و در عين حال جنبه انساني دارد وظيفه همه است
دنياي معلولين
سازمان ملل متحد سال 1981 را سال معلولين اعلام كرد و در اين سال تمام كشورهاي جهان همبستگي خود را در حمايت از معلولين و تطابق مجدد آنان با دنياي كار و زندگي اعلام داشتند.
گروهي از اين كشورها كه از نظر پيشرفت هاي علمي و بهداشتي و اعتلاي سطح زندگي در حد بالايي قرار داشتند توانستند اقدامات خود را در اين راه بيش از پيش توسعه داده و تقويت كنند و در راه رقابت و هم چشمي با همديگر در سطح جهاني آن را در معرض تحسين و تمجيد قرار دهند ولي گروهي كه به علل مشكلات علمي و صنعتي و مادي در حد پايين تري قرار داشتند نتوانستند حمايتي را كه شايسته انسانيت و نوع دوستي است در حق همنوعان معلول خود به جا بياورند. در حالي كه اين گروه از جوامع بشري بيش از ديگران نياز به اين اقدام داشتند چرا كه طبق آمار سازمان بهداشت جهاني از 450 ميليون جهان قريب هشتاد درصد آنها در اين كشورها زندگي مي كنند و مخارجي كه در اين كشورهاي فقير براي آنان صرف مي شود 20 درصد مخارج جهاني آن است يعني 80 درصد مخارج جهاني صرف 20 درصد معلولين در كشورهاي پيشرفته مي گردد. مسئله بيشتر تاسف آور مي شود كه از اين 45 ميليون معلول جهان قريب يك سوم آن را كودكان تشكيل ميدهند، يعني كساني كه در سرآغاز زندگي هستند و بايد يك عمر با معلوليت در اين جهان به سر برند.
انتظار معلولين از جامعه
معلولين مخصوصاً كساني كه در اثر حادثه دچار ضايعه مي گردند، داراي روحيه حساس و شكننده هستند. مسلماً برخورد نادرست اجتماعي با آنان مي تواند وجود ضايعه را براي آنان عميق تر نمايد. دور كردن آنان از مسئوليت هاي قبلي خود شكاف عميق بين آنان و جامعه به وجود مي آورد چه رسد به اينكه استقلال در انجام كارهاي شخصي از آنها گرفته شود. جامعه مخصوصاً افراد كارشناس و متخصص در اين زمينه با دادن آموزش هاي لازم و ساختن وسايل كمكي در استقلال، مي توانند آنان را ياري نمايند و اين باور را براي آنان ايجاد كنند كه حداقل توانمندي آنان انجام كارهاي شخصي (پوشيدن لباس، خوردن غذا، رفت و آمد، استحمام، توالت و...) خودشان مي باشند.
در کشورهاي مختلف دنيا از دهه هفتاد ميلادي به بعد مناسب سازي اماکن عمومي و انطباق آن با نيازهاي افراد داراي معلوليت، خصوصاً معلولين جسمي- حرکتي در دستور کار قرار گرفت و تجارب کسب شده در اين زمينه سبب گرديده است تا پرداختن به اين مسئله به گونه اي بين المللي نيز مطرح و در دستور کار سازمان ملل متحد قرار گيرد. به طوريکه در قطعنامه مجمع عمومي سازمان ملل متحد در باره حقوق افراد داراي معلوليت در مورخ 9 دسامبر 1975 چنين آمده است:
« معلولين حق دارند از امکاناتي برخوردار باشند که بتوانند به طور مستقل در جامعه حضور و زندگي کنند»
و همچنين در پيوست شماره 5 آن آمده است که:
« تمامي کشورها به ويژه کشورهاي در حال توسعه بايد جنبه هاي مختلف محيط بدون مانع را براي افراد داراي معلوليت بررسي و فراهم آورند »
يا در قطعنامه مجمع عمومي سازمان ملل متحد در مورخ سوم دسامبر 1982 در برنامه اقدام جهاني براي معلولين در بند 12، چنين آمده است:
برابر سازي فرصتها در کشورهاي در حال توسعه
« به فرآيندي اطلاق مي شود که از طريق آن نظام کلي جامعه، نظير محيط فيزيکي و فرهنگي، مسکن، حمل و نقل، خدمات اجتماعي و بهداشتي، فرصتهاي شغلي و آموزشي، زندگي اجتماعي و فرهنگي، از جمله تسهيلات ورزشي و تفريحي در دسترس افراد جامعه خصوصاًً افراد کم توان قرار گيرد.»
وجود جانبازان و عزيز و گرامي که پرچمدار راه انقلاب هستند و سالمندان که وجودشان برکت زندگي است علاوه بر معلولين ما را بر آن داشت که پيرو برگزاري اولين همايش مناسب سازي با ايجاد يک وب سايت با عنوان مناسب سازي محيط شهري بتوانيم به اين آرمان جامعه عمل بپوشانيم يعني بتوانيم با لطف و عنايت الهي و با تعامل با پژوهشگران، انديشمندان و علاقمندان به اين موضوع قدمي کوچک براي اين عزيزان برداريم.

* برگرفته ار تارنمای مناسب سازی محیط شهری